کامل ترین راهنمای اصول اولیه کوهنوردی (قسمت اول)

اصول اولیه کوهنوردی چیست؟

کوهنوردی یک فعالیت ورزشی و ماجراجویانه است که نیازمند آموزش و تجربه‌ی کافی قبل از شروع فعالیت است. اصول اولیه کوهنوردی شامل موارد زیر است:

1- تهیه و استفاده از تجهیزات مناسب: کوهنوردان باید تجهیزات مناسبی را برای صعود به کوه و ایمنی خود در اختیار داشته باشند، از جمله کلاه، لباس‌های گرم، کفش‌های مناسب، دستکش‌های کوهنوردی، باتری‌های زمینی، چراغ قوه و غیره.

2- آشنایی با شرایط آب و هوایی: کوهنوردان باید با شرایط آب و هوایی کوهستان آشنا باشند و برای صعود به کوه در شرایط نامطلوب، مانند بارش برف و باران، آمادگی داشته باشند و تا حد امکان از رفتن به برنامه در هوای نامطلوب خودداری کنند.

3- آشنایی با نقشه و قطب‌نما: کوهنوردان باید قبل از شروع به کوهنوردی با نقشه‌های کوهنوردی و قطب‌نما آشنا شوند و بتوانند از آنها در مسیریابی و پیدا کردن مسیر در کوه استفاده کنند.

4- آموزش ایمنی: کوهنوردان باید آموزش ایمنی در کوهنوردی را آموزش ببینند و بدانند چگونه از تجهیزات ایمنی، مانند طناب‌های کوهنوردی، کلاه‌های ایمنی و.. استفاده کنند.

5- تجربه: به این نکته توجه کنید که بهترین راه کسب تجربه در کوهستان رفتن به طبیعت‌، کوهپیمایی‌های کوتاه، کوهنوردی در ارتفاعات حداکثر ۳۰۰۰ هزار متر و صعود همراه با گروه کوهنوردی است. معمولا پس از گذشت ۲ سال کوهنوردی مداوم حداقل هفته‌ای یکبار تجربه خوبی کسب خواهیم کرد و میتوانیم پس از آن به کوهنوردی در ارتفاعات بالا ادامه دهیم.

6- ارتباط با دیگر کوهنوردان: کوهنوردان باید کوهنوردان دیگر در ارتباط باشند و به صورت گروهی به کوه بروند تا بهترین ایمنی را داشته باشند. منظور از گروه داشتن یک گروه ۱۰۰ نفره یا بیشتر نیست. عموما باید سعی کنیم که همیشه کمتر از ۲ نفر نباشیم و حداقل در اکثر برنامه‌ها بیش از ۵ نفر و نهایت تا ۲۰ نفر باشیم. تعداد بالاتر در یک گروه جدا از تخریب و تاثیرات منفی محیطی باعث از بین رفتن آرامش خودمان و دیگران نیز می‌شود.

برخی از تجهیزات مناسب و ضروری کوهنوردی چیست؟

1- کلاه: برای محافظت از سر در برابر اشعه‌های مستقیم آفتاب و ضربات ممکن از سنگ‌ها و یا دیگر اشیاء باید از کلاه مخصوص کوهنوردی استفاده کرد. البته کلاه‌های کوهنوردی بیشتر در برنامه‌هایی استفاده می‌شود که نیاز فرود و صعود با طناب یا مکان‌هایی مانند غار‌ها و لابه‌لای سخره‌ها است.

2- لباس‌های گرم: برای محافظت از خودمان در برابر سرمای شدید و باد باید از لباس‌های گرم کوهنوردی استفاده کرد. معمولا بهترین جنس این لباس‌ها متواند کاپشن‌های پلار باشد. پلار جنسی پشم مانند ولی در عین حال نرم و لطیف است. البته ضخامت آن‌ها متفاوت است و بستگی به درجه هوا در روز برنامه دارد.

3- کفش‌ کوهنوردی: برای محافظت از پای کوهنورد در برابر آسیب و خستگی باید از کفش‌های کوهنوردی مناسب استفاده کرد. معمولا کفش‌هایی که بدنه محکم و کفی بسیار مقاومی دارند بهترین گزینه است. بر خلاف کفش‌های روزمره که موقع فروش آن‌ها فروشنده آن را خم میکند تا نرمی و استقامت کفش را نشان دهد، کفش‌های کوهنوردی نباید به راحتی خم و یا تا شوند. یکی از بهترین کفه‌های کفش کوهنوردی کفی وایبرم (vibram) است که با لوگویی زرد رنگ مشخص می‌شود. برند‌های معروفی مانند: کفش کوهنوردی لااسپورتیوا، کفش کوهنوردی آسولو، کفش کوهنوردی لوا، کفش کوهنوردی سالامون، کفش کوهنوردی کایلس و... از معروف ترین برند‌های خارجی هستند. البته نا گفته نماند که در سال‌های گذشته شرکت‌های ایرانی هم از تولید کفش های باکیفیت در این زمینه بازنمانده‌اند. برند‌هایی مانند: کفش کوهنوردی لاوان، کفش کوهنوردی هامتو، کفش کوهنوردی کوهسار، کفش کوهنوردی کوهسار، کفش کوهنوردی قارتال و..

4- دستکش‌های کوهنوردی: برای محافظت از دست‌ها در برابر آسیب و خستگی باید از دستکش‌های کوهنوردی استفاده کرد. از معروف ترین برند‌های دستکش کوهنوردی میتوان به بلک دایموند، نورث‌فیس و.. اشاره کرد. یکی از بهترین نکات دستکش‌های کوهنوردی امکان تاچ گوشی‌های موبایل لمسی با همان دستکش است که اکثرا نیازی به درآوردن دستکش هنگام کار با موبایل نیست.

5- باتری‌: در نظر داشته باشید برای برنامه‌هایی که شب‌مانی دارید، همیشه ۴ باتری قلمی و ۴ باتری نیم قلم همراه داشته باشید.

6- چراغ قوه: داشتن چراغ پیشانی و چراغ چادر در برنامه‌های شبمانی بسیار ضروری است.

7- طناب‌های کوهنوردی: در نظر داشته باشید برای برنامه‌هایی که نیاز به صعود و فرود همراه با طناب است، حتما از برند‌های معروف استفاده کنید و با مشورت یک متخصص نسبت به تهیه طناب اقدام کنید. خرید یک طناب ارزان و کم کیفیت ممکن است جان خود و دیگر اعضای گروه را نیز به خطر بیاندازد.

8- کوله کوهنوردی: استفاده از کوله‌های مناسب با حجم‌های متفاوت در برنامه‌ها بسیار اهمیت دارد. مثلا اگر شما یک برنامه نصفه روزه دارید، اصلا نیازی به کوله با حجم بیش از ۲۰ لیتر نیست و حمل کوله بیشتر از این مقدار فقط باعث خستگی شما در کوه می‌شود.

9- فلاسک آب مناسب: بطری‌های پلاستیکی یک ظروف کبار مصرف نه تنها باعث آلوده شدن محیط زیست خواهند شد، بلکه آب‌‌ به سرعت دمای خود را در این بطری‌ها از دست می‌دهد. سعی کنید همیشه یک بطری یک لیتری برای برنامه‌ها یک روزه یا نصفه روزه همراه داشته باشید.

10- سوت نجات: سوت یک وسیله شاید ساده ولی در بسیاری از موارد باعث نجات بسیاری از کوهنوردان شده. البته کارایی سوت فقط در زمان گیر افتادن در یک محیط بدون دید نیست. زمانی که همراه با گروه حرکت می‌کنید، به هر دلیل امکان دارد شما با یکی از اعضا جلویی گروه کار داشته باشید، به جای فریاد زدن میتوانید فقط با یک سوت توجه نفرات جلویی را جلب و با علامت دادن منظورتان را متوجه آن‌ها کنید.

لازم به ذکر است که این‌ها فقط برخی از تجهیزات مورد نیاز در کوهنوردی هستند و بهتر است با توجه به شرایط و مسیری که قصد دارید صعود کنید، تجهیزات مناسب آن برنامه را انتخاب کنید.

نحوه آشنایی با آب و هوا برای کوهنوردی؟

آشنایی با شرایط آب و هوایی، یکی از مهم‌ترین عواملی است که در موفقیت و آرامش کوهنوردی تاثیر دارد، بنابراین باید قبل از هر صعودی به کوه، با شرایط آب و هوایی آن منطقه آشنا شوید. برای آشنایی با شرایط آب و هوایی کوهستان می‌توانید از راه‌های زیر استفاده کنید:

1- مشاهده پیش‌بینی هوا: برای آشنایی با شرایط آب و هوایی کوهستان، می‌توانید از سایت‌های پیش‌بینی هوا و برنامه‌های موبایلی مربوطه استفاده کنید. این سایت‌ها و برنامه‌ها، اطلاعاتی درباره دما، بارش باران و برف، سرعت باد و دیگر شرایط هواشناسی را به شما ارائه می‌دهند. پایین تر به برخی از این سایت‌ها اشاره خواهیم کرد.

2- مشاهده شرایط فعلی: قبل از شروع صعود به کوه، باید شرایط فعلی هوا را بررسی کنید. برای مثال، در صورتی که آفتاب درخشان است، شرایط خوبی برای صعود به کوه وجود دارد، اما در صورتی که آسمان ابری است و باد شدید دارد، بهتر است از صعود به کوه خودداری کنید و در صورت امکان، برنامه خود را به روز دیگری موکول کنید.

3- مشاهده کوهنوردان دیگر: کوهنوردان دیگر می‌توانند به شما در آشنایی با شرایط آب و هوایی کمک کنند. در صورتی که می‌بینید کوهنوردان دیگر از کوه پایین می‌آیند، می‌توانید از آنها بپرسید که بالا هوا چطور بود؟ و آیا صعود به کوه در آن شرایط امکان‌پذیر است یا خیر؟

لازم به ذکر است که آشنایی با شرایط آب و هوایی کوهستان، به خوبی تجربه و تمرین می‌طلبد و به مرور زمان و با صعود به کوه‌های مختلف، توانایی شناسایی شرایط آب و هوایی بهتر خواهید شد.

سایت هایی برای مشاهده دقیق آب و هوا در کوهستان

برای مشاهده آب و هوای منطقه می‌توانید مثلا سرچ کنید (آب و هوای قله دماوند) و بعد می‌توانید از سایت‌های زیر استفاده کنید:

1-پایگاه اطلاعات هواشناسی Weather: سایت Weather.com راحت ترین سایت برای مشاهده آب و هوا است.
2-پایگاه اطلاعات هواشناسی Snow Forecast :snow-forecast.com سایت پیش بینی بارش برف و باران در کوهستان است که در تمام دنیا از آن استفاده می‌کنند.
3-پایگاه اطلاعات هواشناسی mountain-forecast :mountain-forecast.com سایت پیش بینی شرایط جوی کوهستان است که مشابه نمونه بالایی در تمام برنامه‌های حرفه‌ای از این سایت نیز برای پیش بینی شرایط استفاده خواهد شد.

همچنین، برخی از برنامه‌های موبایلی که اطلاعات دقیقی از شرایط هواشناسی در کوهستان‌ها ارائه می‌دهند عبارتند از:

1. AccuWeather
2. Weather Underground
3. The Weather Channel
4. Yahoo Weather
5. MyRadar

لازم به ذکر است که برای مشاهده دقیق‌تر شرایط هواشناسی در کوهستان، بهتر است از ترمومتر دیجیتال و بارومتر استفاده کنید و با کالیبره کردن آنها، به دقت بیشتری در شناسایی شرایط هواشناسی دست پیدا کنید.

نحوه کار با نقشه و قطب‌نما در کوهستان چگونه است؟

استفاده از نقشه و قطب‌نما، یکی از مهم‌ترین عوامل برای مسیریابی صحیح در کوهستان است. برای کار با نقشه و قطب‌نما، مراحل زیر را دنبال کنید:

1- خواندن نقشه: برای خواندن نقشه، ابتدا باید آن را به دقت مطالعه کنید. اطلاعاتی درباره شکل کوهستان، مسیرها، پیمانه‌ها، راه‌های مواصلاتی و دیگر اطلاعات مفید روی نقشه قرار دارد که باید با دقت مطالعه کنید.

2- تعیین موقعیت: برای تعیین موقعیت خود روی نقشه، باید از قطب‌نما استفاده کنید. ابتدا قطب‌نما را روی نقشه قرار داده و سپس شمال نقشه را با شمال قطب نما هماهنگ کنید. اگر شمال را به درستی پیدا کردید، می‌توانید موقعیت خود را روی نقشه تعیین کنید.

3- تعیین مسیر: برای تعیین مسیر خود در کوهستان، باید از نقشه و قطب‌نما استفاده کنید. شما باید مسیر مورد نظر خود را روی نقشه مشخص کنید و سپس با کمک قطب‌نما، به سمت مسیر مورد نظرتان حرکت کنید.

4- استفاده از منابع: برای بهترین استفاده از نقشه و قطب‌نما، می‌توانید از منابع مفیدی مانند کتاب‌های مربوط به کوهنوردی، برنامه‌های موبایلی و وبسایت‌های مربوط به کوهنوردی استفاده کنید. برخی از منابع مفید در این زمینه عبارتند از:

• کتاب "The Complete Idiot's Guide to Backpacking and Hiking" نوشته  Jason Stevenson
• کتاب "Map Reading and Land Navigation: FM 3-25.26" نوشته United States Army
• برنامه‌های موبایلی مانند "Gaia GPS" و "AllTrails"
• وبسایت‌های مانند "Outdoor Project" و "Hiking Project"

با تمرین و تجربه، مهارت شما در کار با نقشه و قطب‌نما بهتر می‌شود و شما می‌توانید با اطمینان بیشتری به کوهستان بروید.

از کجا آموزش‌های ایمنی در کوهستان رو یاد بگیرم؟

آموزش‌های ایمنی در کوهستان، بسیار مهم و ضروری هستند و به شما کمک می‌کنند تا در هنگام کوهنوردی، از خطرات و مشکلات احتمالی در امان باشید. برای یادگیری آموزش‌های ایمنی در کوهستان، می‌توانید از راه‌های زیر استفاده کنید:

1- دوره‌های آموزشی: بسیاری از مراکز کوهنوردی و آموزشی، دوره‌های آموزشی در زمینه ایمنی در کوهستان برگزار می‌کنند. در این دوره‌ها، مهارت‌های ایمنی مانند راه‌های ایمنی در کوهستان، استفاده از تجهیزات ایمنی، اولین کمک در صورت بروز حادثه و دیگر مهارت‌های مربوط به ایمنی در کوهنوردی به شما آموزش داده می‌شود.

2- کتاب‌ها و منابع آموزشی: بسیاری از کتاب‌ها و منابع آموزشی در زمینه کوهنوردی، شامل موضوعات مربوط به ایمنی در کوهستان هستند. این کتاب‌ها و منابع می‌توانند به شما کمک کنند تا با مهمترین مسائل ایمنی در کوهستان آشنا شوید.

3- وبسایت‌ها و بلاگ‌ها: بسیاری از وبسایت‌ها و بلاگ‌ها، مقالات و پست‌هایی را در زمینه ایمنی در کوهستان منتشر می‌کنند. این مقالات و پست‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا با مفاهیم ایمنی در کوهنوردی آشنا شوید و مهارت‌های خود را بهبود بخشید.

4- راهنمایان کوهنوردی: راهنمایان کوهنوردی بسیاری از مهارت‌های ایمنی در کوهستان را بلد هستند و می‌توانند به شما در آموزش این مهارت‌ها کمک کنند. در صورتی که مایلید با راهنمایی کوهنوردی کار کنید، بهتر است با مراکز کوهنوردی محلی تماس بگیرید و بازدید از کوهستان را با راهنمایی آنها برنامه‌ریزی کنید.

5- دوستان کوهنورد: دوستان کوهنوردی شما نیز می‌توانند به شما در آموزش مهارت‌های ایمنی در کوهستان کمک کنند. با دوستان کوهنورد خود صحبت کنید و از تجربیات آنها در این زمینه بهره ببرید.

با یادگیری مهارت‌های ایمنی در کوهنوردی، می‌توانید بهبودی امنیت و رضایت خود را در کوهستان تجربه کنید.

چگونه در کوهنوردی تجربه بدست بیاورم و کوهنورد حرفه‌ای شوم؟

تبدیل شدن به یک کوهنورد حرفه‌ای، نیازمند زمان، تمرین، تجربه و تلاش است. برای این که در کوهنوردی تجربه بدست بیاورید و به کوهنورد حرفه‌ای تبدیل شوید، باید مواردی را رعایت کنید و آن‌ها را به صورت مرتب انجام دهید.

1- آموزش: برای شروع بهترین کار، شرکت در دوره‌های آموزشی مربوط به کوهنوردی است. در این دوره‌ها، مهارت‌های مانند راه‌های ایمنی در کوهستان، استفاده از تجهیزات، تکنیک‌های صعود و نزول و دیگر مهارت‌های مربوط به کوهنوردی آموزش داده می‌شود.

2- تمرین: تمرین در کوهنوردی بسیار مهم است و باید به طور مرتب تمرین و تجربه بیشتری در کوهنوردی داشته باشید. شروع کنید با کوه‌های کوچکتر و با توجه به توانایی خود، به تدریج به سمت کوه‌های بلندتر حرکت کنید.

3- تجربه: تجربه در کوهنوردی بسیار مهم است و به شما کمک می‌کند تا با مواجهه با مسائل و چالش‌های مختلف، مهارت‌های خود را بهبود بخشید. برای به دست آوردن تجربه، با کوهنوردان حرفه‌ای صحبت کنید و تجربیات آنها را بشنوید.

4- استفاده از منابع: برای بهبود مهارت‌های خود در کوهنوردی، می‌توانید از منابع مفیدی مانند کتاب‌ها، وبسایت‌ها و بلاگ‌ها استفاده کنید. این منابع می‌توانند به شما کمک کنند تا با مفاهیم کوهنوردی و مهارت‌های مرتبط با آن آشنا شوید.

5- رعایت اصول ایمنی: در کوهنوردی، رعایت اصول ایمنی بسیار مهم است و به شما کمک می‌کند تا از خطرات و مشکلات احتمالی در امان باشید. این اصول شامل استفاده از تجهیزات ایمنی، اطلاعات درباره شرایط آب و هوا و دیگر مهمترین مسائل ایمنی در کوهنوردی است.

6- ارتباط با جامعه کوهنوردی: ارتباط با جامعه کوهنوردی محلی و کوهنوردان حرفه‌ای، به شما کمک می‌کند تا با آخرین تکنولوژی‌ها و مهارت‌های کوهنوردی آشنا شوید و از تجربیات آنها بهره ببرید. اعضا فیل خاکستری به عنوان گروه کوهنوردی و سایت گردشگری میتواند در این زمینه همراه و همپای شما باشد.

با اینکه موضوع کوهنوردی می‌تواند بسیار مهیج و جذاب باشد، اما همواره باید به این نکته توجه داشت که کوهنوردی یک فعالیت پرمخاطره است. در این مقاله، به بررسی اصول اولیه کوهنوردی و مهارت‌های لازم برای شروع به این فعالیت پرداختیم.

از جمله اصول اولیه کوهنوردی، برنامه‌ریزی، استفاده از تجهیزات مناسب، رعایت اصول ایمنی، تجربه، حفظ محیط زیست و تلاش برای بهبود مهارت‌ها و.. بودند. هر یک از این اصول بسیار مهم و ضروری برای انجام کوهنوردی به صورت ایمن و موفق است.

در این مقاله، نیز به بررسی تکنیک‌های صعود و نزول، راه‌های ایمنی، استفاده از تجهیزات، مدیریت بحران و دیگر مهارت‌های مربوط به کوهنوردی نیز پرداخته شد.

از آنجایی که کوهنوردی یک فعالیت پرمخاطره است، بهتر است قبل از شروع به این فعالیت، از مهارت‌های لازم برای شرکت در آن آگاه شوید و از تجربه کوهنوردان حرفه‌ای استفاده کنید. همچنین، باید همواره به اصول ایمنی و حفظ محیط زیست توجه داشته و بهترین تجهیزات ایمنی را به کار ببرید.

در نهایت، امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد و با توجه به اصول اولیه کوهنوردی، بتوانید به صورت ایمن و موفق به کوهنوردی بپردازید.